Улсын их хурал

УИХ-ын дарга З.Энхболд ипотекийн зээлийн гацааг хэрхэн арилгах талаар танилцууллаа

М.Энхмаа
2016-01-06 06:59

Өнөөдөр УИХ-ын дарга З.Энхболд Монголбанк, МИК, банкнуудын холбоотой хамтраад Ипотекийн зээлийн явц, Цэцийн шийдвэрээс болж гацсан гацааг хэрхэн арилгах талаар танилцуулга мэдээлэл хийлээ.


 

УИХ-ын дарга З.Энхболд :

Ард түмэнд хэрэгтэй, олон талын үр ашигтай энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх нь чухал. Ипотекийн зээлийн эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх үйл явц тун төвөгтэй байсан. Гавьяат хуульч Б.Чимид хувь хүний өмч болох хүртлээ банкинд хадгалагддаг эд хөрөнгийг “барьцаалбар” хэмээн томьёолж, хуульд тусгасан. 2009 онд би Ажлын хэсгийн ахлагчаар ажиллаж байхад маш олон хүн эсэргүүцэж байв. Гэхдээ шинэ ойлголтыг суулгах шаардлагатай хэмээн үзэж, 2012 онд хууль баталсан. Ийнхүү уг хууль хэрэгжсэнээр өнөөг хүрсэн. Гэтэл Үндсэн хуулийн цэц “барьцаалбар” гэх ойлголтыг  “орон сууц эзэмших эрхийн бичиг” гэж үзээд шийдвэр гаргасан. Үүнээс үүдэн иргэд эзэмшлийн орон сууц, автомашинаа барьцаалах гэх зэрэг зээлийн зарим үйлчилгээ зогсчихсон байгаа. Тиймээс Улсын Их Хурал яаралтай арга хэмжээ авах шаардлагатай хэмээн үзсэн. Ийм л шалтгаанаар Үндсэн хуулийн цэцийн 2015 оны 13 дугаар дүгнэлтийг 100 хувь буруу гэж хэлж байгаа юм.

Үндсэн хуулийн цэцийн тогтоолоор Үл хөдлөх хөрөнгө барьцаалуулагч нь үүрэг гүйцэтгүүлэгчийн зөвшөөрөлгүйгээр барьцаа хөрөнгийн бусдад худалдах, бэлэглэх, давхар барьцаалах ашиглуулах зэргээр шилжүүлж болох нөхцөл үүссэн. Үүгээр зээлдэгчийн эрх нэмэгдэж байгаа мэт боловч зээлийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ авах боломж хумигдаж байна. Зээлийн эрсдэл өсч, зээлийн барьцаанд байгаа хөрөнгийн барьцааны үүргийг алдагдуулахад хүрч буй тул зээлийн хэлцэл анхнаасаа хийгдэхгүй байх эрсдэл үүссэн байна. Үндсэн хуулийн цэцийн эл шийдвэр гараагүй байсан бол 1 сард хамгийн багадаа 800 өрх, дунджаар 1300 өрх, 1 жилд дунджаар 9.6-15.6 мянган өрх шинээр орон сууцтай болох боломжтой байсан.
 
Жишээлбэл, 12 дугаар сард “Буянт-Ухаа 2” хороололд орохоор зээлийн шийдвэрээ хүлээж байсан 200 өрх байрандаа орж чадаагүй. Энэ шийдвэрээс үүдэн зээл авч, орон сууцанд орох гэсэн айл өрхүүд хохирсон төдийгүй банкнаас өгөх зээлийн санхүүжилтээ ТОСК авч чадаагүй. Иймээс барилгаа бариулсан Үндэсний Бүтээн Байгуулалтын Корпорацид өгөх мөнгөө өгч чадаагүй. Цаашлаад Үндэсний Бүтээн Байгуулалтын Корпораци барилгын материал нийлүүлэгч компаниудад төлбөрөө барагдуулж чадаагүй, ажилчдынхаа цалинг тавьж чадахгүйд хүрсэн. Тавилгын худалдаа энэ хэмжээгээр буурч, засал чимэглэл хийдэг жижиг компани, хувь хүмүүс ажилгүй зогсоход хүрсэн. Нэг шийдвэрээс үүдсэн урт гинжин цуваа. Ийм аюултай нөхцөл үүсчихээд байгаа учир орон сууцны ипотекийн зээл хэвийн олгогдох нөхцөлийг дахин бүрдүүлэхээр ажиллаж  байна.

 

Түүний танилцуулгыг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.